ضریب تاثیر(Impact Factor) شاخصی کمی است که بر اساس آن می‌توان نشریات علمی را رتبه‌بندی کرد. این شاخص بر اساس استنادهایی که در یک دوره زمانی مشخص به مقاله یک نشریه داده شده، محاسبه می‌شود. ایران در سال ۲۰۱۸، بر اساس استناداتی که به مقاله‌های نشریات علمی داده شده است، در جایگاه ۱۷ قرار دارد.
به گزارش گیتا، ضریب تاثیر نشریات نقش مهمی در مشخص کردن جایگاه علمی یک کشور دارد. نشریاتی که ضریب تاثیر بالاتری دارند، اهمیت بیشتری نسبت به نشریات با ضرایب تاثیر پایین‌تر دارند. ضریب تاثیر بر اساس یک فرمول ساده به دست می‌آید. بر اساس اعلام سایت impactfactor.ir، برای مشخص کردن ضریب تاثیر یک نشریه در یک سال خاص باید از اطلاعات دو سال قبل استفاده کرد.
محاسبه ضریب تاثیر به این شکل است که تعداد استنادها در دو سال اخیر باید بر تعداد مقالات منتشر شده در نشریه در دو سال اخیر تقسیم شود. مثلا برای محاسبه ضریب تاثیر یک نشریه در سال ۲۰۱۹ باید تعداد استنادها به مقالات این نشریه در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ به دست آید و سپس بر تعداد مقالات منتشر شده در همین دو سال تقسیم شود.
اما بد نیست با تاریخچه ایجاد ضریب تاثیر و مبدع آن نیز آشنا شویم. ضریب تاثیر نخستین بار توسط "یوجین گارفیلد" زبان‌شناس و دانشمند آمریکایی ابداع شد. وی موسس موسسه اطلاعات علمی (ISI) نیز بود. "گارفیلد" که از پیشگامان علم‌سنجی در جهان به شمار می‌رفت، توانست ضریب تاثیرگذاری را به یکی از مهم‌ترین معیارهای ارزیابی و رتبه‌بندی مجلات پژوهشی دنیا بدل کند.
بر اساس اعلام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام، ایران در رتبه‌بندی ISI از لحاظ تولید علم در جایگاه شانزدهم قرار دارد و رتبه اول را در میان کشورهای اسلامی داراست. ایران از لحاظ استنادات در سال ۲۰۱۴ رتبه ۲۲، در سال ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ رتبه ۲۰ و در سال ۲۰۱۷ رتبه نوزدهم را به خود اختصاص داده است و در سال ۲۰۱۸ نیز با دو پله صعود مقام ۱۷ جهان را از لحاظ استنادات به دست آورده است.
آمار و ارقام پایگاه استنادی علوم جهان اسلام نشان می‌دهد ایران در رتبه‌بندی مقالات پراستناد در سال ۲۰۱۴ جایگاه ۳۵ را داشته، ولی در سال ۲۰۱۸ توانسته به جایگاه نوزدهم دست پیدا کند.
هر ساله ضریب تاثیر مجلات در journal citation reports منتشر می‌شود. بر پایه ویرایش ۲۰۱۸ «جی. سی. آر.» (گزارش استنادی نشریه‌ها) که در ژوئن ۲۰۱۹ منتشر شده است؛ ۳۶ نشریه ایرانی «ضریب تأثیر» گرفته‌اند.
بر اساس آن چه در جی.سی.آر. منتشر شده، نشریه «International Journal of Health Policy and Management» با ضریب تأثیر ۴.۴۸۵ و نشریه‌ای در زمینه شیمی با ضریب تأثیر ۰.۴۶۱ به ترتیب بیشترین و کمترین «ضریب تأثیر» را در میان نشریه‌های ایرانی در «جی. سی. آر.» دارند.
منبع: خبرگزاری گیتا
انتهای پیام/
