نقش احزاب سیاسی در توسعه سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی
به گزارش خبرگزاری گیتا، مقدمه ای از نظر دکتر میلاد منصوری، اصل مقاله موجود است.
امروزه بسياري از متفكران لازمه تبديل مشاركت تودهاي به مشاركت فعال و سازمان يافته را در تأسيس احزاب به معناي واقعي كلمه ميدانند و شرط اوليه حكومت هاي مردمسالار، وجود احزاب گوناگون مي باشد. جهت نیل به این مقصود، نوشتار حاضر با بهره گیری از نظریه نوسازی و نهادمندی سیاسی هانتینگتون به شناسایی عوامل نقش آفرین در این تحولات پرداخته است. مسئله اساسی این است که در بررسی روند توسعه سیاسی و اقتصادی، نقش احزاب سیاسی در فرآیند مردمسالاری در جمهوری اسلامی ایران چه تاثیری بر تقویت امنیت ملی داشته ؟ احزاب سياسي با كاركردهاي متعدد، از جمله گسترش مشاركت سياسي، مشروعيت، يكپارچگي ملي، مديريت منازعات و جامعه پذيري سياسي، مي توانند تأثير بسزايي در زندگي عمومي و سياسي جامعه برجاي بگذارند و با كمك به گسترش آگاهي سياسي مردم، شهروندان را به زندگي انتقادي، همبستگي و فعاليت جمعي سوق داده و با تأثيرگذاري بر شكل دهي و تبيين مصالح ديني و مليّ، ضريب امنيت ملي را افزايش دهند.
امروزه احزاب يكي از ضروريات زندگي جوامع بشری در دوره مدرن محسوب می شود به طوری كه يكی از مؤترين نهادهای تأثير گذار بر روندهای تصميم گيری و اجرائی كشور و به عنوان حلقه رابط بين مردم و حاكميت سياسی عمل می كند. در جوامع و نظامهای سياسی كنونی تقريباً هم انديشی كاملي نسبت به ضرورت تحزب وجود دارد و از احزاب به عنوان چرخ دنده ماشين دموكراسي ياد می شود. حزب به عنوان یک تجمع سیاسی سازمان یافته با اصول، مرام و مسلک و رویکرد مشخص، از فراورده های نظام های دموکراتیک است. بسیاری از صاحب نظران و جامعه شناسان حوزه سیاست، حزب را عاملی برای پیشرفت و ترقی دموکراسی می دانند و به طور کلی دموکراسی را بدون نظام حزبی قوی، غیرممکن میدانند. در واقع، هیچ جامعه ای نتوانسته است دموکراسی را بدون وجود احزاب، حفظ و توسعه دهد.
حزب مهمترين نهاد سياسي در سياست و حكومت دموكراتيك و همواره يكي از موضوعات بحث انگيز و مورد بررسي انديشهگران علوم سياسي در دههای اخير بوده است .مسائلی از قبيل ساختار و اجزای حزب، زمين ههای شكلگيری، كاركرد حزب و از جمله سؤالاتي است كه هريك از محققان از زاوي هاي خاص بدان نگريسته و پاسخهای متنوعي بدان دادهاند . در كشورهای عقب مانده، مهمترين جنبه سياسی حزب، كاركرد نوسازي آن است. اين درحالي است كه در اين كشورها مسأله نوسازی و توسعه يكي از حادترين مسائل میباشد، چرا كه آنان از بسياری لوازم ساختاری نظير احزاب برای تسهيل روند نوسازی محروم هستند. بنابراين وجود احزاب قدرتمند به منظور اعمال حق حاكميت مردم و توسعه يكی از نيازهای ضروری كشورهای عق بمانده است.
ثبات هر جامعه سياسي به رابطه سطح مشاركت سياسي با سطح نهادمندي سياسي آن جامعه بستگي دارد. ميزان نهادينگي سياسي در جامع هاي با سطح پايين مشاركت سياسي، به مراتب پايين تر از جوامعي است كه از سطح مشاركت بالاتري برخوردارند. در كل ثبات سياسي، انسجام ملي و امنيت ملي تا حدود زياد به سطح نهادينگي و مشاركت سياسي شهروندان بستگي دارد كه اين امر بدون وجود احزاب، ناممكن است.
و نتیجتا احزاب سياسي با كاركردهاي متعدد، از جمله گسترش مشاركت سياسي، مشروعيت، يكپارچگي ملي، مديريت منازعات و جامعه پذيري سياسي، مي توانند تأثير بسزايي در زندگي عمومي و سياسي جامعه برجاي بگذارند و با كمك به گسترش آگاهي سياسي مردم، شهروندان را به زندگي انتقادي، همبستگي و فعاليت جمعي سوق داده و با تأثيرگذاري بر شكل دهي و تبيين مصالح ديني و مليّ، ضريب امنيت ملي را افزايش دهند. حال میخواهیم با بررسی میزان روند توسعه سیاسی و اقتصادی، نقش احزاب سیاسی در فرآیند دموکراسی (مردمسالاری) در جمهوری اسلامی ایران که موجب تقویت امنیت ملی میشود را بررسی نماییم.
منبع: خبرگزاری گیتا
انتهای خبر/
