در روزهای گذشته که میلیونها آمریکایی برای رأیدادن در انتخابات میاندورهای در این کشور آماده میشدند، تصاویر الاغها و فیلها، در کارتونهای سیاسی، پیکسلهای تبلیغی کمپینها، فضای اینترنت و برخی شکلهای گوناگون دیگر به چشم میخورد.
این دو حیوان پایهی فرهنگ بصری ایالات متحدهاند که به اندازهی سانتا کلاوس (شخصیت بابا نوئل) یا «عمو سم» (نماد دولت در آمریکا) شناخته شدهاند.
الاغ، حزب دموکرات را نشان میدهد و فیل، نماد «حزب قدیمی بزرگ» یا همان حزب جمهوریخواه است. با این حال، بیشتر آمریکاییها اگر بدانند که هر دو نماد سیاسی (و همچنین بابا نوئل و عمو سم) توسط یک کارتونیست مستقل طراحی شده، به شکل مدرن امروزی درآمده و همهگیر شدهاند، غافلگیر خواهند شد.
نام این کارتونیست «توماس نَست» بود و در دوران کارش در هفتهنامهی «هارپر»، از سال ۱۸۶۲ تا ۱۸۸۶، تبدیل به اولین کارتونیست سیاسی بزرگ آمریکا و یکی از تندتدرین هجونویسان شد. او در یکی از پیچیدهترین و پرجزئیاتترین طرحهایی که روی چوب حکاکی کرد و با آن به یادآورده میشود، جنگ داخلی، حماقتهای نوسازی، مهاجرت و مهمتر از همه، دستگاه سیاسی «تامانی هال» (سازمانی قدرتمند درون حزب دموکرات) را مورد انتقاد قرار داد.
بعضیها معتقدند که کلمه «نستی» (به معنی تند و زننده) از نام خانوادگی این هنرمند گرفته شده و در حالی که غلط بودن این فرض تقریباً محرز است، یک نگاه به کارتونهای او ممکن است شما را قانع کند که همینطور است.
مورخان ادعا میکنند نست که در دهه ۱۸۴۰ و ۱۹۵۰ در شهر نیویورک بزرگ شده و در کودکی مورد خشونت و تحقیر قرار گرفته بود. در واقع، دو مضمونی که در کار حرفهای او مشهود است، تمسخر عاری از هرگونه احترام او برای گردنکلفتها در همهی شکلها و اندازهها و همدردی با قربانیان آنان است.
در هفتهنامهی هارپر او بین این دو قطب (ظالم و مظلوم) حرکت میکرد. در یک کارتون معروف با عنوان «بدتر از بردهداری» (۱۸۷۴)، نست نشان میدهد که یک خانوادهی سیاهپوست بیدفاع در مقابل یک کلانسمن (عضو فرقهی نژادپرست «کوکلاکسکلان») که پوزخندی به لب دارد، زانو زدهاند.
در یک کارتون دیگر که یک پارودی تمسخرآمیز از اتحاد کوکلاکسکلانها با دستگاه سیاسی نیویورک با عنوان «آنها یکدیگر را میبلعند» است، قربانیای وجود ندارد و تنها دو مرد با چشمانی از حدقه بیرونزده، در حال خوردن یکدیگر به شکل ایروباروی (Ouroboroi) به تصویر کشده شدهاند.
امروزه «کارتونهای سرمقالهای» یا همان کارتونهای سیاسی، باید تصاویری مختصرومفید و عمداً سادهشدهای باشند؛ بطوری که بتوانید در نیمثانیه در حال خواندن اخبار آن را در ذهنتان پردازش کنید. در مقابل، کارتونهای متراکم و دقیقِ نست، خود به مثابه اخبار بودند: نه فقط تصویر، بلکه مباحثی که باید نقطه به نقطهی آن مورد بحث و تجزیهوتحلیل قرار میگرفت.
از کارتون سال ۱۸۷۴ نست با عنوان «سومین دورهی وحشت» بیشتر بخاطر جا انداختنِ فیل به عنوان نماد حزب جمهوریخواه یاد میشود. در ماههای منتهی به انتخابات میاندورهای، نشریهی «نیویورک هرالد» که در آن زمان حمایت چندین نامزد دموکرات را داشت، شایعهای منتشر کرد مبنی بر اینکه اولیس گرانتِ جمهوریخواه، قصد دارد در سال ۱۸۷۶ برای سومین دوره، رئیس جمهوری ایالات متحده شود. البته این کار قبل از بیستودومین اصلاحیهی قانون اساسی ایالات متحده غیرقانونی نبود اما قطعاً با واکنش منفی روبهرو میشد.
نست، یکی از طرفداران افتخاری حزب لینکلن، نشریهی «هرالد» - دموکراتها - را به شکل خری که درون پوست شیر نقاشی کرد که حیوانات دیگر را با داستانهایی خشن از دیکتاتوری اولیس گرانت میترساند. در میان این حیوانات یک فیل بزرگ و احمق هست که «رأی جمهوریخواهان» نامگذاری شده است و به نظر میرسد در حال پریدن از روی یک سنگ است.
نست اولین طنزپردازی نبود که انسانها را با حیوانات مقایسه میکرد. داستان خر در پوست شیر، به اسوپ، قصهگوی یونان باستان برمیگردد. او حتی نخستین هنرمندی نیست که جمهوریخواهان را با جانوران پوستکلفت مقایسه میکند. حداقل یک دهه پیشتر، در تبلیغات، «حزب قدیمی بزرگ» را با شعار «فیل را ببین» مطرح کرده بودند؛ اصطلاح عامیانهی مبهمی از دوران جنگهای داخلی آمریکا که بطور سردستی «شجاعانه بجنگ» معنا شده است.
همچنین در حالی که نست حزب دموکرات را بارها به شکل یک خر توصیف میکند (هرچند در «سومین دورهی وحشت» در واقع شکل روباه به خود میگیرد)، این دو از دوران حکومت جکسون در نیمقرن پیش از او به هم مرتبط شده بودند.
اما این نگرشِ نست بود که سیاست آمریکا را به عنوان یک طویلهی بزرگ و کثیف نمایش داد- یا شاید سیرکی بسیار شبیه به همانی که «بارونوم و بیلی» سه سال قبلش در نیویورک راه انداخته بودند. مانند بهترین هجونویسان، او هممسلکان خود را هم درست مثل مخالفانش تمسخر میکرد و به این ترتیب، او حزب قدیمی بزرگ (جمهوریخواهان) را به عنوان موجودی ضعیف و دستپاچه که دائماً در مسیر اشتباه ول میچرخید تصویر کرد؛ موجودی که جثهاش بیشتر یک نقطهی ضعف بود تا نقطهی قوت.
الاغهای نست هم وضع بهتری نداشتند؛ یک کارتون از سال ۱۸۷۹ یک الاغ منگ که از دم آویزان شده و کم مانده به درهی «هرجومرجِ مالی» سقوط کند را نشان میدهد. در حقیقت، اغلب کارتونهای او فیلها و الاغها را طوری توصیف میکنند که فقط یک تار مو تا هرجومرج فاصله دارند.
یک ارزیابی کاملاً عادلانه از رهبران جمهوریخواهان و دموکراتها در «دوران طلاکاریشده» (مارک تواین، نویسندهی نامدار آمریکایی قرن نوزدهم آمریکا را «دوران طلاکاریشده» توصیف کرده است که کنایهای است از زرقوبرق سطحی و فساد درونی این دوران).
در دههی ۱۸۸۰، نست ترسناکترین هنرمند آمریکا بود که دشمن قسمخوردهی آدمهای حقهباز و کلاهبردار در جناح راست و البته جناح چپ بود. سپس، در یک پیچوتاب «نستگونه»، چنانکه درخور سرنوشت شخصیتهای کارتونهایش بود، در یک کلاهبرداری او تمام پول خود را از دست داد؛ نوعی از عملیات کلاهبرداری که او تمام دوران حرفهای خود را صرف آگاهیبخشی در مقابل آن کرده بود! او در سال ۱۸۹۰، با انتشار کتابی از طرحهای کریسمس، تلاش کرد تا دوباره مال و اموالی به دست آورد.
با این حال، به نظر میرسد که او کمی از نیروی خلاقیتش را که در هفتهنامهی هارپر به دست آورده بود از دست داده بود و دههی آخر زندگیاش را با ضعف جسمانی گذراند و بطور دردناکی میدانست که مدت زیادی از بهترین دوران کاریاش گذشته است.
اما به لطف نوآوریِ توماس نست، فیل و الاغ همچنان در راهپیماییها و جشنهای سیاسی زنده ماندهاند. تا همین امروز، فیل همچنان نماد رسمی حزب جمهوریخواه است و اگر چه دموکراتها هنوز نماد خودشان را رسماً اعلام نکردهاند اما برای اینکه با یک الاغ روبهرو شوید، لازم نیست بیشتر از چند قدم در یکی از راهپیماییهای آنها قدم بزنید!
با توجه به اینکه این دو حیوان در کارتونهای نست ضعیف، احمق، شکننده و گیج تصویر شدهاند، کمی عجیب است که هر دو حزب سیاسی عمدهی آمریکا نمادهای خود را مشتاقانه در آغوش گرفتهاند. شاید هیچیک از طرفین به خود زحمت ندادهاند قبل از انبارکردن کیسههای اقلام تبلیغاتیشان محتویات آنها را بررسی کنند! یا شاید آنها هم از طنز و تمسخر نست باخبر بودهاند و به این نتیجه رسیدهاند که واکنش مناسب این است که به این تمسخر بپیوندند.
منبع: خبرگزاری گیتا
انتهای پیام/